Achtergrond

Cybersecurity in de zorg: 4 uitdagingen en digitale oplossingen

Leestijd 3 min

Door Louis Gossieau

De zorgsector digitaliseert in hoog tempo, maar deze vooruitgang brengt ook nieuwe risico’s met zich mee. Cyberaanvallen nemen toe in omvang en complexiteit, patiëntgegevens worden steeds omvangrijker en daarmee waardevoller, en wet- en regelgeving vereisen constante aandacht. Om deze uitdagingen aan te pakken, zijn integrale oplossingen en een sterke focus op beveiliging essentieel. In dit artikel belichten we de enkele thema’s en laten we zien hoe digitale technologie kan bijdragen aan een veilige en efficiënte zorgomgeving.

Een belangrijke reden waarom cybersecurity in de zorgsector een grote uitdaging, ligt in de combinatie van beperkte middelen en concurrerende prioriteiten. Zorginstellingen staan vaak onder grote financiële druk, waardoor budgetten eerder naar patiëntenzorg gaan dan naar IT-beveiliging. Het versnipperde IT-landschap binnen veel zorginstellingen – met verouderde systemen en een gebrek aan integratie – maakt het bovendien lastig om een centrale, goed beheerde beveiligingsstrategie te implementeren. Deze factoren zorgen ervoor dat zorginstellingen vaak kwetsbaar zijn voor aanvallen.

De groeiende dreiging van cyberaanvallen

Zorginstellingen worden geconfronteerd met een significante toename van cyberaanvallen, zoals ransomware en phishing. Patiëntengegevens zijn namelijk bijzonder aantrekkelijk voor cybercriminelen. Deze aanvallen hebben niet alleen financiële gevolgen, maar kunnen ook de continuïteit van zorg in gevaar brengen.

Om dergelijke risico’s te beperken, zetten veel instellingen in op geavanceerde detectie- en responsystemen, zoals SIEM-platforms (Security Information and Event Management). Mits goed geïmplementeerd, signaleren deze systemen verdachte activiteiten snel, waardoor incidenten tijdig kunnen geïdentificeerd en opgelost worden.

Om tot een effectieve inrichting van security monitoring te komen is het belangrijk om beleid te hebben wat ondersteunend is aan security monitoring. Denk daarbij aan beleid voor incident response, met het mandaat om in te kunnen grijpen onder bepaalde omstandigheden. Maar ook een duidelijk auditing en logging beleid, waarin uiteengezet wordt welke logging gegenereerd moet worden en hoe deze opgeslagen moet worden, is belangrijk.

Rapport: Security monitoring in de zorgsector, Z-Cert Expertisecentrum

De transitie naar cloudtechnologie en meer regie

Veel zorginstellingen migreren naar cloudgebaseerde infrastructuren vanwege de flexibiliteit en schaalvoordelen. Hoewel de cloud veel voordelen biedt, brengt het ook nieuwe uitdagingen met zich mee, zoals datalekken door misconfiguraties of ongeautoriseerde toegang.

Benieuwd naar de staat van jouw applicatie?

Doe een applicatie assessment

Geavanceerde beveiligingstools zoals identity- en accessmanagementsystemen (IAM) en multi-factor authenticatie (MFA) kunnen deze risico’s beperken. Daarnaast is het van belang om cloudomgevingen regelmatig te auditen en te testen op zwakke plekken.

“78% van de IT-verantwoordelijken van het onderzoek geeft aan dat hun organisatie streeft naar meer regie dan eigen beheer. Outsourcen dus. Proactieve advisering door leveranciers en de hulp bij adoptie van nieuwe technologieën, tools of systemen in de organisatie, zijn daarbij belangrijk.”

Onderzoek door Intrakoop (Trendrapport ‘Betrouwbare it-oplossingen in de zorg; van beheer naar regie’)

Het belang van data-integriteit en veiligheid

Patiëntgegevens vormen de kern van zorgverlening, en de betrouwbaarheid van deze gegevens is van cruciaal belang. Het risico van fouten of manipulatie kan leiden tot ernstige gevolgen, zoals verkeerde diagnoses of behandelingen. Bovendien stellen wet- en regelgeving zoals AVG en NEN 7510 strikte eisen aan de bescherming en opslag van deze gevoelige gegevens.

Digitale oplossingen zoals data-encryptie en versiebeheer helpen om gegevens veilig te stellen en te waarborgen dat ze accuraat blijven. Automatisering van compliance-processen kan daarnaast instellingen ondersteunen om aan de steeds strengere regelgeving te voldoen.

Het menselijke aspect van cybersecurity – change management

Hoewel technologie een cruciale rol speelt, blijft het menselijke aspect een belangrijke factor in cybersecurity. Veel datalekken en andere incidenten worden veroorzaakt door menselijke fouten, zoals het klikken op phishinglinks.

Training en bewustwordingsprogramma’s zijn essentieel om medewerkers beter voor te bereiden op dreigingen. Simulaties, zoals phishing-tests, helpen om risico’s in kaart te brengen en te verminderen. Daarnaast zorgen rolgebaseerde toegangscontroles ervoor dat alleen bevoegde medewerkers toegang hebben tot gevoelige gegevens.

De verandering die nodig is richting een hogere mate van IT-security in de zorg betekent vraagt ook change management. “Een van mijn grootste uitdagingen is de gebruikersorganisatie, om mensen allemaal mee te krijgen inde verandering. Dat is niet per se weerstand. Ze zijn simpelweg het liefst bezig met cliënten en niet met it.

Trajectum - Gertjan Fiers Onderzoek door Intrakoop (Trendrapport ‘Betrouwbare it-oplossingen in de zorg; van beheer naar regie’)

Een integrale benadering

De uitdagingen op het gebied van cybersecurity in de zorg vereisen een combinatie van geavanceerde technologieën en een strategische aanpak. Detectiesystemen, databeveiliging, cloudoplossingen en bewustwording vormen samen een krachtig fundament voor een veiliger zorglandschap.

De sleutel ligt in een integrale benadering waarin mens, proces en technologie naadloos op elkaar aansluiten. Alleen dan kan de zorgsector profiteren van digitalisering, zonder concessies te doen aan de veiligheid en integriteit van patiëntgegevens.

Benieuwd wat PAQT hierin voor jouw organisatie kan betekenen?

Neem contact op met onze specialisten voor een gesprek, of bijvoorbeeld een applicatie assessment.